Alazlama, Türk halk inançlarında yer alan eski bir arınma ve korunma ritüelidir. Bu gelenek, ateşin kötü ruhları uzaklaştırdığına ve insanı manevi olarak temizlediğine dair inanca dayanır. ''Alaz'' kelimesi Türkçede alev veya kıvılcım anlamına gelirken, ''alazlama'' ise bir kişiyi ya da nesneyi ateşin çevresinden geçirme, ateşin dumanıyla tütsüleme ya da doğrudan ateşe tutma uygulamasını ifade eder.
Özellikle Orta Asya’daki Türk topluluklarında, örneğin Başkurtlar ve Kazaklar arasında, hastalık ya da kötü ruhlardan korunmak için yağlı bir paçavra yakılır ve ''alas, alas'' denilerek hastanın çevresinde döndürülür. Bu törene ''alaslama'' adı verilir. Zaman içinde bu uygulama Anadolu sahasına ''alazlama'' biçiminde geçmiştir ve bazı bölgelerde hâlâ yaşamaktadır.
Alazlama ritüeli, hastalık için, nazar değdiğine inanılan kişiler, yeni doğmuş bebekler, kurban edilen hayvanlar ya da ölüm sonrası temizlik amacıyla da yapılır. Bazen doğrudan ateşten geçirilerek, bazen de ateşin dumanı veya köz ile yapılan bu uygulamalar, insanın görünmeyen varlıklardan korunmasını sağladığına inanılan halk pratiğidir.
Bugün Anadolu’nun bazı köylerinde hâlâ alazlamaya benzeyen tütsüleme gelenekleri görülür. Ayrıca Nevruz ve Hıdırellez kutlamalarında ateşten atlama geleneği, bu eski inancın günümüze ulaşmış bir izidir. Ateşin manevî bir temizlik aracı olarak görülmesi, alazlamayı halk kültürü içinde hem fiziksel hem ruhsal bir iyileştirme yöntemi hâline getirmiştir.
