Gösteri Çağında Merhamet

Sanal ortamlarda, özellikle Instagram ve Facebook,Twitter... gibi mecralarda, insanların birbirinden bağış adı altında yardım istemesi bana pek sağlıklı gelmiyor. Bu tarz talepler çoğu zaman masum bir ihtiyaçtan çok, karşı tarafın duygularına oynayan bir çeşit zorlamaya dönüşüyor. İnsan yardımlaşmaya karşı çıkmaz, ama yardımın bu kadar göze sokulması, insanın içini rahatsız eder. Çünkü bu ortamlar, yani sosyal medya dediğimiz o kalabalık dijital meydanlar, ne kadar şeffaf görünse de aslında çok bulanık. Kim gerçekten zor durumda, kim yalnızca ilgi peşinde, kim beğeni karşılığı bir acıyı pazarlıyor, ayırt etmek zor. Acı da yoksulluk da burada bir nevi teşhire açık hâle geliyor. Yardım talebi, paradan tutun da bir hikâye paylaşmaya, bir bağlantıya tıklamaya kadar uzanıyor. Üstelik, yardım ettiğinde bu yardımın nereye gittiği de çoğu zaman belirsiz. Ne bir şeffaflık var, ne bir takip imkânı. Gönderdiğin paranın gerçekten bir ihtiyaç sahibine mi ulaştığını, yoksa sadece bir taktik mi olduğunu bilemiyorsun. Bu da ister istemez insanın içindeki samimi yardımlaşma duygusunu örseliyor. 

İşin kötü yanı şu: Böyle örnekler çoğaldıkça, gerçekten ihtiyacı olanlar da görünmez oluyor. İnsanlar artık her yardım çağrısını sorgular hâle geliyor. Bir gün birine gerçekten el uzatmak istediğinde bile, içinden bir ses ''Ya yine kandırılıyorsam?'' diyor. Bu güvensizlik ortamı da yardımlaşma kültürünü zedeliyor. Benim düşüncem şu: Yardım, gizlice yapılan bir şeydir. Yeri geldiğinde duyurulur ama onun da bir usulü vardır. İhtiyaç sahibi olmak utanılacak bir durum değildir, ama ihtiyaç üzerinden ilgi toplamak bambaşka bir meseledir. Yardım edene de edebilene de saygım sonsuz. Ama her şeyin olduğu gibi bunun da bir yolu, bir sınırı, bir edebi olmalı. Sosyal medya bu tür ilişkiler için en uygun zemin de değildir. Çünkü ne niyet tam görünüyor orada, ne de sonuç tam hissediliyor. Gerçek yardım, karşılığı sadece vicdanda aranan bir şey olmalı. Ve belki de en çok, görünmediği zaman değerli.